Chúng tôi sẽ liên hệ tới bạn sớm nhất có thể
14/09/2021
Phòng Lab (phòng thí nghiệm) là một trong những hạng mục phòng sạch cần được đầu tư cẩn thận và phải đảm bảo tuân thủ những tiêu chuẩn thiết kế bắt buộc. Vậy phòng Lab là gì? Tiêu chuẩn thiết kế phòng thí nghiệm ra sao? Có những quy tắc nào cần thực hiện khi làm việc trong phòng Lab. Tất cả những câu hỏi này sẽ được giải đáp trong nội dung bài viết dưới đây. Các hãy dành một ít phút để cùng theo dõi với chúng tôi nhé.
Phòng Lab là gì?
Phòng Lab hay còn gọi là phòng thí nghiệm, được viết tắt theo tên tiếng Anh là Laboratory. Đây là một cơ sở xây dựng được thiết kế và lắp đặt các thiết bị khoa học kỹ thuật nhằm cung cấp các điều kiện cần thiết, đảm bảo an toàn cho việc triển khai các thí nghiệm, thực nghiệm hóa học, vật lý, sinh học trong các lĩnh vực tự nhiên, phục vụ cho mục đích học tập và nghiên cứu khoa học. Ví dụ như trong một phòng thí nghiệm vật lý có thể có một máy gia tốc hạt hoặc buồng chân không còn phòng lab luyện kim thì lại có các thiết bị dùng để đúc hoặc tinh chế kim loại.
Hiện nay, phòng Lab có mặt ở tất cả các trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, trung học phổ thông, thậm chí cả khối trung học cơ sở cũng có. Tùy vào mục đích sử dụng mà kích thước của phòng Lab có thể được thiết kế khác nhau.
Phòng Lab tại các trường học
Phòng thí nghiệm có thể là một căn phòng riêng trong một tòa nhà, một công trình hay thậm chí là cả một tòa nhà riêng biệt, chuyên dùng để phục vụ cho việc tiến hành các thí nghiệm hóa – lý – sinh của các các nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên…Các sinh viên ngành hóa học phân tích, công nghệ thực phẩm, dược phẩm, nghiên cứu y học, kỹ thuật y sinh,…chắc chắn đều phải đến nơi này để tiến hành thí nghiệm.
Tùy theo lĩnh vực nghiên cứu và chức năng sử dụng mà phòng Lab được chia ra thành các loại như sau:
- Phòng Lab thí nghiệm hóa học, sinh học
- Phòng Lab thí nghiệm vật lý
Phòng Lab thí nghiệm vật lý
- Phòng Lab thí nghiệm chiếu phim hoặc phòng tối
- Phòng Lab thí nghiệm máy tính
- Phòng Lab thí nghiệm phương tiện truyền thông
- Phòng Lab thí nghiệm y tế
- Phòng Lab thí nghiệm y tế công cộng
- Phòng Lab thí nghiệm bí mật để sản xuất các loại dược phẩm, thuốc hoặc các công nghệ bất hợp pháp.
Trong các phòng thí nghiệm luôn có rất nhiều loại hóa chất, dụng cụ, thiết bị khoa học kỹ thuật và nếu không cẩn thận khi làm việc thì sẽ rất dễ gây nguy hiểm. Do đó, việc tuân thủ các quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm phải luôn được ưu tiên hàng đầu. Dưới đây là những quy tắc của phòng Lab cần được tuân thủ:
- Học sinh, sinh viên chỉ vào phòng Lab và làm thí nghiệm khi có sự hiện diện của người hướng dẫn.
- Đọc kỹ hướng dẫn về quy trình, cách tiến hành thí nghiệm và suy nghĩ trước khi làm.
- Luôn luôn nhớ kỹ vị trí lưu trữ các trang thiết bị an toàn.
- Phải mặc áo choàng phòng thí nghiệm khi làm việc để bảo vệ quần áo cá nhân, tránh để hóa chất, chất bẩn bắn vào.
- Luôn mang kính bảo hộ khi làm thí nghiệm.
Luôn mang kính bảo hộ khi làm thí nghiệm
- Vệ sinh, làm sạch bàn thí nghiệm trước khi bắt đầu làm một thí nghiệm.
- Không được phép nếm thử các loại hóa chất thí nghiệm. Tuyệt đối không ăn uống trong phòng Lab.
- Không được nhìn xuống ống nghiệm có đựng hóa chất bên trong hoặc đang xảy ra phản ứng hóa học.
- Nếu làm đổ hóa chất hoặc xảy ra tai nạn trong phòng Lab, phải lập tức báo cho người phụ trách, giáo viên hướng dẫn.
- Rửa sạch da khi tiếp xúc với hóa chất thí nghiệm.
- Phải cột tóc gọn lại trước khi tiến hành thí nghiệm.
Phải cột tóc gọn lại trước khi tiến hành thí nghiệm
- Nếu không may hóa chất bắn vào mắt thì cần phải đi rửa mắt bằng nước sạch ngay lập tức.
- Loại bỏ chất thải thí nghiệm theo theo đúng hướng dẫn trên MSDS của sản phẩm và phải đảm bảo đúng nơi quy định.
- Trong quá trình làm việc tại phòng Lab, nếu có vấn đề gì chưa rõ, hãy hỏi người phụ trách, giáo viên hướng dẫn.
Để đảm bảo các thí nghiệm diễn ra hiệu quả, trong phòng Lab cần phải có các thiết bị sau:
- Hệ thống bàn ghế phòng thí nghiệm
Bàn thí nghiệm là vật dụng cơ bản nhất và bắt buộc phải có trong phòng Lab. Đây là nơi diễn ra các thí nghiệm hóa học, sinh học, vật lý nên nó cần được thiết kế để phù hợp với tiêu chuẩn của phòng thí nghiệm, điển hình là phải có khả năng chống chịu với hóa chất, không bắt lửa, chống cháy, chống thấm nước, có khả năng chịu tải trọng lớn, chống nấm mốc, vi sinh vật phát triển trên mặt bàn,…
Hệ thống bàn ghế phòng thí nghiệm
- Hệ thống lọc nước
Nước nhiễm tạp chất sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng đến hiệu quả và chất lượng của các thí nghiệm. Vì vậy mà trong mỗi phòng thí nghiệm đều cần có hệ thống lọc nước để tạo ra nước tinh khiết với chất lượng nước ổn định.
- Các loại hóa chất thí nghiệm cơ bản
- Các loại dụng cụ thí nghiệm cơ bản
Các loại dụng cụ thí nghiệm cơ bản sẽ gồm có bình tam giác, bình cầu, ống nghiệm, ống hút pipet, đèn cồn,….
- Nồi hấp tiệt trùng
Nồi hấp tiệt trùng
Nồi hấp tiệt trùng là thiết bị dùng để khử trùng thiết bị và dụng cụ phòng thí nghiệm bằng hơi nước bão hòa nhằm tiêu diệt tất cả các vi khuẩn, virus, nấm và bào tử gây bệnh. Nồi hấp tiệt trùng được sử dụng rất phổ biến tại các cơ sở y tế, bệnh viện, phòng thí nghiệm,…nhằm đảm bảo tính vô trùng cho dụng cụ, thiết bị có thể tái sử dụng.
- Tủ an toàn sinh học
Tủ an toàn sinh học
Là thiết bị được sử dụng để thao tác kín trong phòng thí nghiệm, bảo vệ an toàn người sử dụng, mẫu thao tác và môi trường trước các tác nhân lây nhiễm sinh học như virus, vi khuẩn,... Thiết bị thường được dùng trong các phòng Lab thuộc lĩnh vực sinh học phân tử, y học lâm sàng, y tế xét nghiệm, nuôi cấy IVF…
- Tủ lạnh bảo quản mẫu
Tủ lạnh bảo quản mẫu
Là loại tủ chuyên dùng để bảo quản lâu dài các loại tế bào, mô đông lạnh, tinh trùng,….trong các phòng lab thí nghiệm sinh học, vi sinh,…
- Tủ lưu trữ phòng thí nghiệm
Tủ đựng hóa chất dễ cháy nổ
Hóa chất, dụng cụ và các giấy tờ liên quan phải được lưu trữ trong các tủ có ngăn, chìa khóa riêng biệt và phải được ghi chép rõ ràng thời gian sử dụng, tránh hiện tượng người lạ dùng chúng không đúng mục đích. Hóa chất phải được phân vào các tủ như sau:
- Máy khuấy từ
Máy khuấy từ
Máy khuấy từ là thiết bị dùng lực của từ trường để hòa trộn chất lỏng, chủ yếu là chất lỏng có độ nhớt thấp/ chất lỏng rắn và hòa tan các thành phần hóa học có trong chất lỏng. Một số loại máy còn có thêm bộ phận gia nhiệt.
Phòng Lab khi được xây mới hoặc thay đổi cấu trúc từ một phòng đã có sẵn thì cần phải tuân theo các tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab tại quốc gia và phải đảm bảo an toàn cho các khu vực văn phòng, dân cư liền kề, hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra cho môi trường xung quanh.
Với các tác nhân sinh học có khả năng phát tán mầm bệnh và gây nguy hại đế sự an toàn của người làm việc trong phòng Lab và môi trường xung quanh thì cần được bố trí vị trí làm việc phù hợp. Đặc biệt là với các vi sinh vật thuộc nhóm rủi ro III trở lên, sự bố trí cần phải có những ngăn chặn cao hơn. Bên cạnh đó phải ngăn chặn được sự phát tán của các nguy cơ sinh học, hóa học và các tia phóng xạ.
Tại các lối ra, vào, cửa thoát hiểm của phòng thí nghiệm cần phải có những ký hiệu, biển chỉ dẫn, dấu hiệu ám chỉ mức độ nguy hiểm…dễ nhận diện và phải phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế phòng thí nghiệm, nhất là với các phòng thí nghiệm có chứa chất hóa chất cháy nổ, chất tiềm ẩn nguy hiểm sinh học, chất phóng xạ,…
Có biển chỉ dẫn lối thoát hiểm nổi bật
Bên cạnh đó, tất cả các cửa ra vào đều phải khóa được bên trong để hạn chế sự ra vào của người không liên quan khi đang tiến hành thí nghiệm với các mẫu có độ nguy hiểm cao. Cửa ra vào, cửa thoát hiểm phải dễ dàng đóng mở trong trường hợp khẩn cấp. Chỉ những nhân viên đã được cho phép và nắm rõ quy mới của phòng thí nghiệm mới được ra vào phòng, tránh trường hợp xảy ra rủi ro như lấy cắp dữ liệu, trang thiết bị hoặc làm giả các mẫu thử, hóa chất…
Tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab quy định kích thước không gian làm việc, đảm bảo đáp ứng được số lượng nhân viên tối đa có thể cùng lúc làm việc trong đó, đồng thời có khoảng trống giữa các trang thiết bị để làm việc an toàn và thuận tiện trong việc vệ sinh, bảo dưỡng máy mọc, thiết bị. Đặc biệt phải có hành lang thông thoáng để thuận tiện cho việc di chuyển và vận chuyển các trang thiết bị, dụng cụ, hóa chất,…thí nghiệm.
Kích thước không gian phòng Lab đáp ứng được số lượng nhân viên tối đa cùng lúc làm việc
Các loại máy móc, trang thiết bị trong phòng Lab phải được thiết kế và bố trí sao cho phù hợp với các thao tác. Hơn nữa phải hạn chế được những rủi ro, sai sót có thể xảy ra và làm ảnh hưởng đến kết quả công việc cũng như sự an toàn của người thực hiện.
Phòng Lab thí nghiệm nên được chia thành các khu vực như sau:
- Khu vực sạch: Là khu vực văn phòng, phòng học
- Khu vực đệm: Là khu lưu trữ, cung cấp và hành lang
- Khu vực ô nhiễm: Không gian diễn ra các thí nghiệm, khu vực rửa và khu lưu trữ mẫu.
Bên cạnh đó, thiết kế nội thất, trang thiết bị phòng thí nghiệm phải có khả năng đáp ứng những thay đổi trong tương lai và bồn rửa cần phải độc lập, không được dùng lẫn với việc xử lý các chất gây ô nhiễm.
- Thiết kế nội thất: Các bề mặt bàn thí nghiệm, tủ đựng hóa chất phải làm từ vật liệu chống chịu hóa chất để tránh hiện tượng ăn mòn, hư hỏng hoặc phản ứng với hóa chất ví dụ như mặt bàn bằng gỗ rất dễ cháy, dễ hấp thụ các hóa chất lỏng,... Đồng thời không nên thiết kế các giá đỡ và bàn thí nghiệm quá cao, nên thiết kế sao cho phù hợp với tầm tay người thực hiện.
Thiết kế các giá đỡ và bàn thí nghiệm phù hợp với tầm tay người thực hiện
- Thiết bị rửa khẩn cấp: Trong các phòng thí nghiệm phải có bồn rửa, vòi dẫn nước, vòi hoa sen được lắp đặt ở những vị trí thuận lợi nhất để nhân viên, cán bộ có thể nhanh chóng sử dụng khi có sự cố xảy ra như bắn hóa chất lên da, mắt,….
Khi thiết kế phòng thí nghiệm cần chú ý lắp đặt nhiều thùng rác tương ứng với từng loại chất thải để tránh làm ô nhiễm môi trường cũng như tránh gây nguy hiểm cho người thu gom rác.
Theo tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab thì phòng có thể được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng nhân tạo (đèn chiếu sáng) nhằm đảm bảo được môi trường làm việc tối ưu nhất để việc thí nghiệm diễn ra an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên cần phải hạn chế những phản chiếu lãng phí và gây chói mắt không cần thiết.
Phòng Lab có thể được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng nhân tạo
Tùy theo chức năng và mục đích sử dụng của phòng Lab mà nhiệt độ phòng sẽ được điều chỉnh ở mức độ phù hợp. Những thiết bị có thể phát nhiệt cao (nóng) hoặc thấp (lạnh) cần được đặt ở những vị trí tách biệt với không gian làm việc chung và khi phải thực hiện thí nghiệm hay xử lý mẫu, dụng cụ,…. ở những môi trường khắc nghiệt, nhân viên có thể sử dụng một số thiết bị bảo hộ chuyên biệt như găng tay cách nhiệt,..
Độ ẩm tại các phòng Lab thường dao động trong khoảng từ 40 – 70%.
Hệ thống thông gió phải tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab và được lắp đặt một cách phù hợp, đảm bảo tạo được sự an toàn và thuận tiện nhất có thể cho nhân viên làm việc. Ở những vị trí có mùi khó chịu, khói hoặc khí độc… cần phải được đặt dưới chụp hút để đảm bảo có sự thông gió cục bộ tại vị trí đó. Tốc độ lưu thông không khí phải thường xuyên được giám sát đều đặn nhằm tránh sự phát tán của khí độc hoặc các tác nhân ô nhiễm tiềm ẩn trong không phát ra các khu vực còn lại. Ống thông gió phải đặt cách xa không gian làm việc chung.
Hệ thống thông gió phải được lắp đặt một cách phù hợp
Để đáp ứng các tiêu chuẩn thiết kế của phòng thí nghiệm, các loại máy móc, trang thiết bị cũng như vị trí lắp đặt máy phải đảm bảo hạn chế tối đa việc xảy ra cộng hưởng tiếng ồn. Đồng thời phải thực hiện các biện pháp loại bỏ hoặc giảm thiểu tiếng ồn, tránh việc tiếng ồn quá lớn có thể làm ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc.
Hy vọng rằng với những thông tin mà chúng tôi vừa chia sẻ về phòng Lab là gì và những tiêu chuẩn thiết kế phòng Lab như đã nêu ở trên, các bạn đã có thêm những kiến thức hữu ích. Việc thiết kế phòng Lab đúng tiêu chuẩn có vai trò rất quan trọng trong việc tiến hành các thí nghiệm sau này, đồng thời đảm bảo được sự an toàn cho người làm việc trong đó. Chính vì vậy, việc lựa chọn đúng đơn vị thi công, thiết kế phòng Lab sẽ giúp bạn đảm bảo được hiệu quả công việc và sự an toàn cho người làm việc. Các bạn nên lựa chọn những đơn vị uy tín để đảm bảo xây dựng được một phòng Lab hiện đại, đạt tiêu chuẩn.
Ngoài ra, nếu bạn nào có nhu cầu tìm mua hóa chất, dụng cụ thí nghiệm, thiết bị khoa học kỹ thuật dùng cho phòng Lab thì hãy liên hệ ngay với VietChem theo số điện thoại 096 302 9988 để được tư vấn và báo giá chi tiết nhất. Hãy theo dõi https://ammonia-vietchem.vn/ để xem những bài viết mới nhất nhé!
Xem thêm:
Vui lòng đợi
Chúng tôi sẽ liên hệ tới bạn sớm nhất có thể
Có lỗi hệ thống, vui lòng thử lại sau, xin cảm ơn!.
Copyright © 2019 by VietChem. All rights reserved
