Methanol là gì? Điều chế, tính chất, ứng dụng và lưu ý sử dụng

Methanol được xem là nguồn năng lượng sạch cho môi trường với nguồn gốc là từ khí thiên nhiên, than, chất thải sinh học và khí carbonic. Vậy methanol là gì? Methanol được điều chế như thế nào? Mua methanol ở đâu đảm bảo chất lượng, giá rẻ?. Nếu bạn đang quan tâm những vấn đề này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé.

Methanol là gì?

Methanol là một hợp chất hóa học có công thức phân tử là CH3OH hay CH4O và thường được viết tắt MeOH.

Trong tự nhiên, methanol được tạo ra từ quá trình chuyển hóa hoặc phân hủy của các loại rác thải, nước thải, vi khuẩn kỵ khí và côn trùng. Do đó, trong bầu khí quyển sẽ có một lượng nhỏ hơi methanol. Tuy nhiên, sau một thời gian, dưới tác động của ánh sáng mặt trời, nó sẽ bị oxy hóa thành khí cacbonic và nước.

2CH3OH + 3O2 → 2CO2 + 4H2O

Ở nhiệt độ phòng, methanol là một chất lỏng phân cực, được sử dụng với vai trò là dung môi trong chất tẩy rửa, mực in máy photo, nhiên liệu cho các loại bếp lò nhỏ, chất chống đông và chất làm biến tính cho ethanol. Ngoài ra, nó cũng là nguyên liệu để sản xuất dầu diesel sinh học thông qua phản ứng xuyên este hóa.

Methanol là gì?

Tham khảo: Phenol là gì? Công thức, tính chất, điều chế, ứng dụng của C6H5OH

Các đặc trưng tính chất của methanol

1. Tính chất vật lý của methanol

• Methanol là chất lỏng không màu, trong suốt, nhẹ, dễ bay hơi với một mùi đặc trưng, rất giống ethanol nhưng hơi ngọt hơn.
• Tỷ trọng so với nước: 0,799 ÷ 0,8
• Độ tan: Tan vô hạn trong nước
• Là chất dễ cháy và khi cháy sẽ tạo ra ngọn lửa màu xanh, không có khói.

2. Tính chất hóa học của methanol

• Tác dụng với oxy

       + Oxy hóa hoàn toàn và tạo thành khí carbonic và nước

2CH3OH + 3O2 → 2CO2 + 4H2O

       + Oxy hóa không hoàn toàn và tạo thành andehit formic

CH3OH + O2 → HCOOH + H2O

• Tác dụng với kim loại và tạo thành muối ancolat
• Tác dụng với axit vô cơ và tạo thành este

Tính chất của methanol

Cách điều chế methanol

1. Sản xuất hóa chất methanol từ khí thiên nhiên

Các giai đoạn của quá trình sẽ diễn ra như sau: Chuyển khí thiên nhiên để sản xuất khí tổng hợp →  Chuyển hóa khí tổng hợp thành methanol thô →  Chưng cất methanol thô để tạo ra methanol có độ tinh khiết theo yêu cầu.

CH4 + O2 → CH3OH (xúc tác là Cu ở nhiệt độ 20 độ C,100atm)  

CO + H2 → CH3OH (có xúc tác và nhiệt độ)

2. Methanol là sản phẩm phụ của quá trình chưng cất rượu etylic

Methanol chính là phần chất lỏng đầu tiên ngưng tụ được khi nấu rượu theo cách chưng cất truyền thống.

3. Điều chế methanol từ khí hydro và carbonic

CO2 + 3H2  →  CH3OH + H2O

Các ứng dụng phổ biến của methanol

Methanol là hóa chất có nhiều ứng dụng, đặc biệt là trong ngành công nghiệp:

• Là nguồn nhiên liệu chính để sản xuất dầu diezen thông qua phản ứng este hóa để tạo ra xăng sinh học, góp phần bảo vệ môi trường.
• Là thành phần chính có trong nhiều loại chất dẻo, chất kết dính.
• Được sử dụng làm nhiên liệu và động cơ đốt, chất chống đông.
• Chế tạo methanol thành pin cung cấp Hydrogen.
• Methanol có khả năng làm giảm quá trình nitrat hóa trong hệ thống nước nên nó được dùng trong lĩnh vực xử lý nước thải sinh hoạt , nước thải công nghiệp.
• Một số nơi sử dụng methanol để sản xuất rượu. Tuy nhiên, cách này rất nguy hiểm và có thể gây hại đến sức khỏe người sản xuất và người dùng.
• Trong chiến tranh thế giới thứ II, người Đức sử dụng methanol để thiết kế và vận hành tên lửa.
• Trong phòng thí nghiệm, methanol là loại dung môi được sử dụng phổ biến với ứng dụng điển hình là chạy sắc ký lỏng, nâng cấp HPLC và chạy phổ UV-VIS.
• Ứng dụng phổ biến trong sản xuất các chất như formalin, andehit formic và axit axetic,...
• Trong công nghiệp, methanol thường được dùng để làm chất chống đông lạnh, dung môi của các loại nước rửa kính xe, chất tẩy rửa sơn, mực in máy photo và là nhiên liệu cho các bếp lò loại nhỏ…

Ứng dụng của methanol công nghiệp

Methanol có độc không?

Methanol dễ dàng được hấp thu qua ruột, da, phổi để đi vào cơ thể của con người và sẽ đạt nồng độ cao nhất trong huyết tương sau 30 – 60 phút. Trong cơ thể người, nó được phân bố rộng rãi vào các chất dịch với thể tích phân phối là 0,6 lít/kg. Tuy nhiên, quá trình chuyển hóa methanol diễn ra khá chậm và thất thường ở gan. Chỉ có khoảng 3% lượng methanol đưa vào cơ thể được đào thải qua phổi hoặc thận (nước tiểu).

Bản thân methanol không mang nhiều độc tính nhưng khi đi vào cơ thể, nó bị chuyển hóa thành formaldehyde, sau đó là axit formic. Axit này sẽ phá vỡ chức năng tế bào, làm ngưng trệ khả năng chuyển hóa năng lượng khiến năng lượng bị tích tụ lại mà không thể giải phóng và làm nổ tung các tế bào. Tích tụ axit formic sẽ làm võng mạc và hệ thần kinh thị giác bị tổn thương, thậm chí dẫn đến mù lòa. Nguy hiểm hơn là tổn thương não bộ và nạn nhân có thể tử vong sau đó.

Chỉ với 10ml methanol trộn lẫn vào đồ uống, nạn nhân có thể bị mù vĩnh viễn còn nếu uống khoảng 30ml thì nạn nhân có thể tử vong.

Các phương pháp điều chế rượu gây ngộ độc methanol

• Dùng nguyên liệu có lẫn cellulose

Rượu etylic là loại rượu an toàn, được tạo ra từ quá trình chưng cất gạo hoặc đường mía. Tuy nhiên, có một số cơ sở chưng cất rượu sử dụng loại mật mía không sạch bã, tức là còn cellulose. Cellulose trải qua quá trình lên men chưng cất sẽ phân hủy và tạo ra methanol. Nếu tận dụng bã mía hoặc mật mía bị cặn để chưng cất rượu thì hàm lượng methanol trong rượu sẽ cao, vượt mức cho phép và gây ngộ độc rượu cấp.

• Dùng cồn ethylic có chất lượng kém để sản xuất rượu

Một lượng lớn rượu đang có mặt trên thị trường sử dụng cồn etylic để pha với nước vì cách này khá đơn giản và không mất nhiều chi phí như cách nấu rượu chưng cất truyền thống. Trung bình, cứ khoảng 1 lít cồn có thể điều chế được 3 lít rượu. Tuy nhiên, vì mục đích lợi nhuận mà nhiều chủ cơ sở sản xuất rượu đã dùng loại cồn kém chất lượng, có giá rẻ nhưng hàm lượng methanol, aldehyde, aceton,…lại cao vượt tiêu chuẩn cho phép để pha chế. Loại rượu được sản xuất theo cách này sẽ có hàm lượng methanol, aldehyde, aceton,…cao và gây ngộ độc cho người sử dụng.

• Dùng cồn methanol khi chưng cất rượu

Methanol là chất có nhiệt độ bay hơi thấp hơn rượu nên nhiều cơ sở sản xuất rượu đã thêm nó vào khi chưng cất hoặc pha chế rượu, rượu thuốc để rượu nhanh ra hơn, dậy mùi hơn. Loại rượu này được gọi là “rượu biến tính” và nó vô cùng nguy hiểm, độc hại cho người dùng.

• Giữ lại phần rượu chứa methanol lúc ban đầu

Khi chưng cất rượu, giai đoạn đầu tiên sẽ tạo ra một số tạp chất như methanol, aldehyde, aceton,... vì chúng là những chất có nhiệt độ bay hơi thấp. Nguyên tắc là phải bỏ đi phần rượu này nhưng nhiều người vẫn giữ lại để pha chế và gây nguy hiểm cho người sử dụng rượu.

Triệu chứng ngộ độc rượu methanol

Các triệu chứng ngộ độc methanol thường sẽ xuất hiện trong vòng 30 phút sau uống nhưng có thể lâu hơn, tuỳ thuộc vào lượng đã uống vào hoặc có uống chung với ethanol không (thời gian lâu hơn). Nó thường diễn ra theo 3 giai đoạn, bao gồm

• Giai đoạn kín đáo: Không kiểm soát được cảm xúc, hành vi, dễ cáu giận, đi loạng choạng, hoa mắt chóng mặt, mất phương hướng, …
• Giai đoạn nặng hơn (6 – 8 giờ sau khi uống): Buồn nôn, nôn nhiều, đau bụng, tiêu chảy, đau đầu,…
• Giai đoạn cực nặng: Môi và móng tay chuyển sang tím tái, hôn mê, khó thở, suy thở, tụt huyết áp nặng, ngưng tim, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Ngộ độc rượu do methanol xảy ra rất nhanh và chỉ chưa đầy 24 giờ sau khi uống, nạn nhân có thể tử vong.

Ngộ độc Methanol

>> Xem thêm: Độ rượu là gì? Công thức tính độ rượu ý nghĩa và cách xác định

Cách xử lý trường hợp ngộ độc methanol

Cố gắng cho nạn nhân nôn hết những thứ đã ăn uống vào trước đó rồi xát mạnh 2 bên má và cho nạn nhân uống một cốc sữa nóng hoặc trà đặc. Đồng thời nới lỏng áo, quần và chuyển nạn nhân đến nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, tránh gió lùa trực tiếp. Để nạn nhân nằm úp xuống giường, hai tay để xuôi ra sau và nghiêng mặt về bên trái.

Lưu ý:

• Không sử dụng thuốc chống nôn vì nó sẽ giữ chất độc ở lại.
• Không cho nạn nhân uống Paracetamol vì thuốc này sẽ làm hại gan.
• Nếu nạn nhân xuất hiện các biểu hiện như co giật, khó thở, thở không đều, hôn mê, loạn nhịp tim,... thì cần chuyển ngay đến bệnh viện để cấp cứu.

Cách phòng ngừa ngộ độc methanol

• Hạn chế uống rượu, bia. Nếu uống, giới hạn một ngày của mỗi người là 300 - 350ml bia (nồng độ 4%), 50ml rượu màu (nồng độ 17 - 20%), 25ml rượu trắng (nồng độ 35 - 40%) hoặc 150 - 200ml sâm panh (nồng độ 11%).
• Chỉ mua các loại rượu có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Không dùng những loại rượu tự pha chế hoặc tự ngâm với các loại lá, rễ cây, động vật,... mà không rõ thành phần, xuất xứ cũng như công dụng của chúng.
• Không uống các loại rượu có hàm lượng methanol > 0,1% và cũng tuyệt đối không được uống khi đang đói, không uống chung với các loại nước có gas.
• Không uống rượu khi đang dùng một số loại thuốc như thuốc liên quan đến hệ thần kinh trung ương, thuốc hạ huyết áp, thuốc hạ đường huyết, thuốc kháng viêm không steroid thế hệ cũ,…

Cách phòng ngừa ngộ độc methanol

Lưu ý khi sử dụng và bảo quản hóa chất methanol

• Sử dụng đồ bảo hộ lao động gồm gang tay, khẩu trang hoặc mặt nạ phòng hộ, kính, ủng cao su,… khi làm việc với methanol để tránh tiếp xúc trực tiếp hóa chất.
• Không được pha loãng methanol với nước để uống.
• Khi dính hóa chất methanol công nghiệp vào mắt phải rửa ngay bằng nước sạch. Nếu nuốt phải loại hóa chất này thì không được cố gây nôn, uống ngay nước lọc và đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
• Bảo quản hóa chất ở nơi thoáng mát, khô ráo và tránh xa các nguồn nhiệt.
• Khi xảy ra sự cố cháy liên quan đến methanol thì tuyệt đối không dùng nước để chữa cháy mà phải dùng bột, hóa chất khô, bọt CO2 hoặc phun sương mù để dập lửa

VIETCHEM – Địa chỉ mua hóa chất methanol uy tín, giá rẻ

Sau khi đã tìm hiểu về methanol là gì và các ứng dụng của nó trong cuộc sống, chắc hẳn nhiều bạn đang quan tâm đến địa chỉ mua methanol uy tín và có giá thành hợp lý. Để các bạn không còn băn khoăn về nơi mua hóa chất này, chúng tôi xin gợi ý một địa chỉ cung cấp methanol chất lượng, giá tốt hiện nay, đó là công ty VIETCHEM.

Mua methanol công nghiệp - Vietchem

Với 20 năm hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh hóa chất, VIETCHEM cam kết cung cấp những sản phẩm đảm bảo chất lượng cho mọi khách hàng, từ các cá nhân đến các trường học, doanh nghiệp, tập đoàn lớn.

Vậy nếu bạn nào đang có nhu cầu tìm mua hóa chất methanol thì hãy để lại thông tin trên website https://ammonia-vietchem.vn/ để chúng tôi có thể liên hệ và hỗ trợ sớm nhất.